De diagnose is hard, maar niet verrassend. Het blijkt alzheimer. De ziekte waar relatief veel voetballers - waarschijnlijk door het vele koppen - mee te maken krijgen. En toevallig ook de ziekte waarmee Jimmy’s vader het leven moest leven. Opvallend: het is aanvankelijk alleen het kortetermijngeheugen dat Jimmy in de steek laat. ,,Hij kon niet vertellen wat hij gisteren had gedaan, maar over vroeger wist hij alles. Inclusief wedstrijden, uitslagen en doelpuntenmakers.”
Waarbij Jimmy het liefst vertelde over zijn periode bij Dunfermline Athletic en Aberdeen, de twee Schotse ploegen waar hij tussen 1999 en 2009 voor de groep stond. En waar hij zijn allergrootste successen vierde. Zo promoveerde hij met Dunfermline niet alleen naar het hoogste niveau en bereikte hij de bekerfinale, ook maakte hij van de satellietclub van Glasgow Rangers een subtopper in de Schotse Premier League. Aberdeen liet hij voor het eerst in dertig jaar weer Europees overwinteren.
Het zijn mooie herinneringen. Zoals Jimmy met genoegen terugdacht aan zijn periode als trainer bij FC Zwolle, NEC, Go Ahead Eagles en De Graafschap. Absoluut, zegt Scott. ,,Hij vertrok weliswaar al na 29 dagen bij De Graafschap, maar dat was omdat hij zijn assistent Richard Roelofsen niet wilde wegsturen. Of, zoals hij zelf zei: ‘Ik laat niet met mijn kloten spelen’. Maar Jimmy hield wel van Nederland. Vanaf het eerste moment - in 1979, toen hij in Rotterdam bij Sparta ging voetballen - voelde hij zich al thuis. De manier van voetballen, de mensen, hij vond het prachtig.”
Maar hoe mooi ook, de olijke Schot, die als speler in Nederland tevens uitkwam voor Willem II, Roda JC en Heracles, nadat hij in 1972 bij Birmingham City was begonnen, zal het nooit meer herbeleven. Zelfs als hij een bal ziet, komen er geen flarden terug. De ziekte van Alzheimer heeft zich de laatste jaren zo doorgezet, dat hij zich niks meer kan herinneren. ,,Maar dan ook echt helemaal niks meer”, zegt Scott. ,,Sinds anderhalf jaar herkent hij zelfs niemand meer. Nee, mij ook niet meer.”
Emotioneel
Pijnlijk. Maar voor Scott, die met zijn vader samenwerkte bij Ross County, geen reden hem niet meer te bezoeken. Integendeel, elke twee maanden probeert hij ’m trouw te zien in het verzorgingshuis in Glasgow, de stad waar Jimmy opgegroeide in de rauwe arbeiderswijk Govan. ,,Je hebt maar één vader.”
Het maakt het er alleen niet makkelijker op. Sowieso de weg ernaartoe is al emotioneel. Net als de momenten, zittend naast hem. Wanneer zijn vader hem wel aankijkt, maar hem niet ziet, omdat hij dwars door hem heen kijkt. ,,Natuurlijk, je bent blij dat je er voor hem kan zijn, ook al is het maar even. Maar het is allemaal wel heel dubbel. Want buiten denk je: wat heb ik kunnen toevoegen? Je kan namelijk niks doen. Alleen maar zitten. Je vertelt uiteraard wel wat, laat foto’s van de kleinkinderen zien. Maar dat gaat volledig langs hem heen.”
Jimmy Calderwood speelde een groot deel van zijn carrière bij Roda JC. © VI Images
Wat het ook moeilijk maakt, zegt Scott: je neemt constant afscheid van hem. Iedere keer weer. ,,Omdat het zomaar de laatste keer kan zijn. Niemand weet namelijk hoe lang hij nog te leven heeft. Dat kan jaren duren, maar tegelijkertijd kan het belletje elk moment komen.”
Opgelucht
Of hij opgelucht zou zijn als dat belletje komt? Scott neemt een slok van zijn cola. ,,Het klinkt hard wat ik nu ga zeggen, maar ik denk het wel. Dit is niet hoe hij is, hoe hij gezien wil worden.”
Een stilte. ,,En ja, reken maar dat mijn vader dat ook zou denken, als hij zichzelf zou zien. Iedereen die Jimmy kent, weet dat hij niet wil leven zoals hij nu leeft. Ik bedoel: hij is nog net geen kasplantje. Dat wil je toch niemand aandoen? En al zeker je eigen vader niet.”
AD: vrijdag 23 juni 2023.
Interview: Vincent de Vries
